Pensioen en scheiden – waar moet je op letten?
Veel mensen staan er niet bij stil dat ook het pensioen verrekend of verdeeld moet worden bij een scheiding. Dat komt omdat pensioen iets is voor later, en tijdens de scheiding spelen vaak directere zorgen een grotere rol. Toch is het cruciaal om hier nu al goede afspraken over te maken, zodat je in de toekomst niet voor onverwachte situaties komt te staan.
Een eerlijk verdeelde pensioenopbouw zorgt ervoor dat beide ex-partners op hun oude dag financiële zekerheid hebben. Bovendien voorkom je dat één van beiden jarenlang heeft meebetaald aan de opbouw van het pensioen van de ander, zonder daar later iets voor terug te zien.
In de praktijk blijkt helaas dat pensioen bij ongeveer 1 op de 3 scheidingen niet of onvolledig wordt geregeld. Ook komt het regelmatig voor dat de afspraken die in het convenant staan niet overeenkomen met wat uiteindelijk wordt ingediend bij de pensioenuitvoerders. Dit kan later tot lastige situaties leiden.

Ouderdomspensioen verdelen
De verdeling van pensioen bij scheiding is geregeld in de Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding (WVPS). Deze wet bepaalt dat beide partners recht hebben op de helft van het ouderdomspensioen dat is opgebouwd tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap.
Belangrijk om te weten:
- Deze wet geldt niet automatisch voor samenwoners.
- Je kunt samen andere afspraken maken dan de standaard 50/50-verdeling.
- Deze afspraken moeten schriftelijk worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant.
Afspraken die je kunt maken
- Een andere verdeling dan 50/50.
- Helemaal afzien van pensioenverdeling.
- Pensioen omzetten naar een eigen recht (conversie, zie hieronder).
Geef het op tijd door (binnen 2 jaar)
Willen jullie het pensioen verdelen? Dan moet je dit binnen 2 jaar na de scheiding doorgeven aan de pensioenuitvoerder(s). Doen jullie dit niet op tijd? Dan moet degene die recht heeft op pensioen, het later zelf regelen met de ex-partner.
Samenwoners
Wonen jullie samen zonder huwelijk of partnerschap? Dan geldt de wet niet. Maar als jullie een samenlevingscontract hebben en je bent als partner aangemeld bij de pensioenuitvoerder, kunnen er soms toch rechten zijn. Laat dit goed uitzoeken.
Hoe lang heb je recht op pensioen van je ex?
Je krijgt je deel van het ouderdomspensioen vanaf het moment dat je ex met pensioen gaat, zolang hij of zij leeft. Als je ex overlijdt, stopt dit recht. In sommige gevallen kun je daarna nog een bijzonder partnerpensioen krijgen.
Wat is conversie?
Bij conversie wordt het deel van het pensioen waar jij recht op hebt, omgezet naar een eigen pensioen. Voordelen:
- Je bent niet meer afhankelijk van de pensioendatum van je ex.
- Je pensioen stopt niet als je ex overlijdt.
Let op: je hebt dan geen recht meer op nabestaandenpensioen. En: beide partijen én de pensioenuitvoerder moeten akkoord gaan.
Bijzonder nabestaandenpensioen
Als je ex-partner overlijdt, kun je soms recht hebben op een bijzonder nabestaandenpensioen. Dit geldt alleen als het pensioen op opbouwbasis was. Bij risicobasis heb je geen recht. Ook hierover mogen jullie afwijkende afspraken maken.
Pensioenoverzicht
Wil je weten hoeveel pensioen er is opgebouwd? Kijk dan op www.mijnpensioenoverzicht.nl. Daar vind je al je pensioengegevens op één plek.
Kun je afzien van pensioenverdeling?
Ja, dat kan. Maar dit moet duidelijk in het echtscheidingsconvenant staan. Let op: als je daar iets voor terugkrijgt (compensatie), kan dit fiscale gevolgen hebben. Laat je daarom altijd goed adviseren.
Lijfrenteverzekeringen
Naast pensioen kunnen er ook lijfrenteverzekeringen zijn afgesloten. Deze moeten ook verdeeld worden. Belangrijk is om te weten wat de waarde is en hoe je ze kunt verdelen, om problemen met de belasting te voorkomen.
Online programma
Pensioen is vaak een vergeten onderwerp bij scheiden, maar het kan grote financiële gevolgen hebben. In het online programma wordt uitgebreid aandacht besteed aan dit onderwerp. Stap voor stap wordt er uitgelegd wat je rechten en plichten zijn en hoe je samen goede afspraken kunt maken. Ook krijg je toegang tot de benodigde formulieren om dit direct goed te regelen met de pensioenuitvoerder(s). Zo voorkom je dat je iets belangrijks over het hoofd ziet – en zorg je voor financiële rust, nu én later
